Collega Esther Rikkengaa schreef een opiniebijdrage op zorgwelzijn.nl. Sociale professionals moeten veel meer hun best doen om te veranderen. ‘Cliënten worden mondiger en willen de regie in eigen hand houden. Dat vraagt om een andere, meer ondersteunende rol van de zorgverlener.’
Overal waar ik voor mijn werk mensen spreek, van verpleeghuis tot ggz-instelling, vind ik ze: overenthousiaste professionals die willen ‘zorgen’ en ‘helpen’. Stuk voor stuk lopen ze de benen uit het lijf voor hun cliënten. Alles onder het mom van ‘Wij regelen het wel voor u’. Helaas gooien kostenbeheersing, vergrijzing en een naderend tekort aan goed zorgpersoneel roet in het eten. Bestaande modellen werken niet meer en alles moet anders. Althans, zo voelen veel zorgprofessionals dat, ervaar ik dagelijks.
Maar toch is er volgens mij een nog veel belangrijker reden om je eigen rol eens goed tegen het licht te houden. Een reden die niets met geld te maken heeft. Mensen willen nu namelijk, veel meer dan 10 jaar geleden, zélf bepalen wat er wel en niet gebeurt. Zij willen zelf de regie over hun eigen gezondheid en welzijn houden. De cliënt als regisseur van zijn eigen bestaan. En dus niet de zorgverlener.
Ik weet dat er nu een paar lezers hun schouders ophalen en denken ‘Ach, mijn cliënt heeft wel meer aan zijn hoofd dan die zogenoemde regie in eigen hand houden’. Die lezers zou ik op het hart willen drukken de Franse film Intouchables nog eens terug te kijken. Weet u nog, die prachtige tranentrekker over een verlamde man die via zijn ‘onorthodoxe’ verzorger de regie over zijn eigen leven terug krijgt? Doordat de man de ruimte krijgt zijn wensen kenbaar te maken, voelt hij zich gezien en erkend, zelfs in een totaal afhankelijke situatie.
Dát is zelfregie. En nee, dat hoeft echt niet moeilijk te zijn. Het bijhouden van een wensenboekje, of ‘gewoon’ even een kort praatje maken met iemand kan al een groot verschil zijn. En het is nog goedkoop ook. Immers, een cliënt die het gevoel heeft dat naar hem geluisterd wordt, vraagt over het algemeen minder tijd.
Het zit de gemiddelde sociale professional misschien niet in de genen, maar loslaten is het devies. Neem tijd voor reflectie en duik dieper in de materie. Alleen zo houd je de ziel in de zorg. Ik kan me eerlijk gezegd niet voorstellen dat iemand dat niet wil.
