In het zorgakkoord zijn de coalitiepartijen overeengekomen dat er volgend jaar 360 miljoen meer naar de zorg gaat. Het grootste deel daarvan is bestemd voor dagbesteding. Een mooie tussenvorm voor die mensen die nog op het randje zelfstandig kunnen blijven wonen. Waardoor de zorg op afstand een vinger aan de pols kan houden.
Bij een van onze opdrachten voor Vilans, kenniscentrum in de langdurende zorg, kwamen we een aantal jaren geleden bij een grote instelling voor gehandicaptenzorg diep in Drenthe. Voor het maken van een film over het terugdringen van vrijheidsbeperkende maatregelen. Een ruim opgezet terrein met tussen het groen moderne woningen waar vooral jonge mensen met een geestelijke en lichamelijke beperking in kleine groepen samenleefden.
Bezig zijn maakt moe
De opnames die we die dag maakten, openden me letterlijk de ogen over het nut van een goede dagbesteding. Hoewel sommige bewoners flink beperkt waren in hun mogelijkheden, gingen ze elke dag ‘gewoon’ naar hun werk. Op het terrein waren diverse gebouwen waar ze voor een bepaalde taak terecht konden. Buiten, voor het scheiden van allerlei zware (bouw)materialen. Of bijvoorbeeld bij de houtbewerking waar de mensen met de iets fijnere motoriek de hele dag konden zagen, timmeren of schaven. Hun fysieke bezigheden hield ze op een prettige manier bezig met nuttige werkzaamheden en maakte ze moe. Waardoor er minder probleemgedrag voorkwam.
Kijken naar cliënten
Door het bezoek aan Drenthe viel me op dat ook in de ouderenzorg mensen steeds vaker heel bewust ‘aan het werk worden gezet’. Mooi voorbeeld is van de boer die z’n hele leven buiten was geweest. Die toen hij eenmaal in een zorginstelling werd opgenomen, er elke dag in de tuin mocht werken. Iedereen blij. Hij was van z’n onrust af en sliep weer als een roos in plaats van ’s nachts onrustig rond te dwalen. En fijn voor de instelling waar iedereen kon genieten van een keurig geschoffelde tuin.
Van de regen in de drup
Als ouderen die nog zelfstandig wonen steeds meer zorg nodig hebben, wordt het vooral zwaar voor de partner of anderen die een oogje in het zeil houden. Heel vaak wordt besloten tot een verhuizing naar een zorginstelling omdat zij die 24-uurs zorg na verloop van tijd niet meer volhouden. Opname voorkomt dat de situatie thuis onhoudbaar wordt. Maar eenmaal uit huis wordt de conditie van de oudere alleen maar slechter. Hij of zij raakt gedesoriënteerd door de verhuizing, voelt zich ontheemd, onrustig en kan daardoor probleemgedrag vertonen. En gaat er steeds verder op achteruit.
Langer zelfstandig
Als het de bedoeling is dat mensen langer zelfstandig thuis blijven, is dagbesteding een goede tussenvorm die meer doelen dient dan alleen iemand bezighouden. Als ouderen in die situatie een aantal keren per week buitenshuis terechtkunnen voor passende dagbesteding, kan dit noodgedwongen verhuizingen deels voorkomen. Door activiteiten aan te bieden die de zintuigen prikkelen, ze zinvol bezighoudt en ze voldaan naar huis laat gaan. Waardoor mensen zich tevredener voelen en minder problemen geven. Want ook voor de partners of andere verzorgers is het belangrijk dat ze door de dagbesteding even lucht krijgen. Dit helpt ze het zware leven als mantelzorger vol te houden. En zorgt er tegelijk voor dat de ‘de zorg’ op de achtergrond als vangnet aanwezig is. Waardoor er sneller ingegrepen kan worden als het echt niet meer gaat.
